Has Altın Nedir?
Has altın, bir altın ürününün içindeki gerçek saf altın miktarını ifade eden değerdir. Başka bir deyişle:
Altın alaşımının içindeki %100 saf altının gram olarak karşılığıdır.
Örneğin 10 gram ağırlığındaki bir 22 ayar bileziğin tamamı saf altından oluşmaz.
İçindeki gerçek saf altın miktarı “has altın” olarak ifade edilir.
Bu değer, altının ayarına göre değişir ve hesaplama yapılırken altının milyem değeri kullanılır.
Has Altın Neden Önemlidir?
Has altın kavramı altınla ilgili birçok konuda kritik rol oynar:
- Altının gerçek değerini belirler
- Bozdururken doğru fiyatın hesaplanmasını sağlar
- Yatırım altınlarının karşılaştırılmasını kolaylaştırır
- Ayar ve gram karmaşasını ortadan kaldırır
Kısacası has altın, altının gerçek değerini ortaya koyan en güvenilir ölçüdür.
Has Altın Nasıl Hesaplanır?
Has altın miktarını hesaplamak oldukça kolaydır.
Bunun için iki bilgi gerekir:
- Altının toplam gramı
- Ayarı (ya da milyem değeri)
Formül ise şöyledir:
Has Altın (gram) = Toplam Gram x (Milyem / 1000)
Aşağıda örneklerle detaylandıralım:
Örnek 1: 22 Ayar (916 milyem) 10 gram bilezik
- 10 gram x 0.916 = 9.16 gram has altın
Örnek 2: 14 Ayar (585 milyem) 5 gram yüzük
- 5 gram x 0.585 = 2.925 gram has altın
Örnek 3: 18 Ayar (750 milyem) 8 gram bir kolye
- 8 gram x 0.75 = 6 gram has altın
Görüldüğü gibi altının gerçek değeri, has altın miktarına göre ölçülür.
Has Altın ile 24 Ayar Altın Aynı Şey midir?
Hayır, karıştırılmaması gerekir.
- 24 ayar altın, saf altındır ve 999 milyem olarak bilinir.
- Has altın ise bir altın ürününün içindeki gerçek saf altın gramıdır.
Yani 24 ayar altın bir tür altındır,
has altın ise hesaplama yöntemidir.
Bir takı 24 ayar olabilir, ancak elinizdeki ürün 22 veya 14 ayar olduğunda içindeki saf altın “has” olarak ayrıca hesaplanır.
Has Altının Kullanım Alanları Nelerdir?
Has altın kavramı hem kuyumculuk hem yatırım dünyasında aktif olarak kullanılır.
1) Yatırım Altınlarında
Gram altın, külçe altın, hasır bilezik gibi ürünlerde fiyat belirlenirken has altın miktarı esas alınır.
2) Bozdurma İşlemlerinde
Bir bilezik veya yüzük bozdurulurken kuyumcunun hesapladığı ilk değer has altındır.
Çünkü ürünün içinde kaç gram saf altın olduğu bozdurma fiyatını belirler.
3) Ayar Tespiti Gereken Durumlarda
Altının sahte olup olmadığını veya ayarının doğru olup olmadığını anlamak için has altın hesaplaması yapılır.
Has Altın Yatırım İçin Neden Önemlidir?
Yatırım amaçlı altın alırken has altına bakmak sizi doğru ürüne yönlendirir.
Örneğin:
- 20 gram 22 ayar bilezik → 18.32 gram has altın içerir
- 20 gram 14 ayar bilezik → 11.7 gram has altın içerir
İki üründe de toplam gram aynı olsa bile gerçek saf altın miktarı çok farklıdır.
Bu fark yatırım değerini doğrudan etkiler.
Bu nedenle yatırımcılar genellikle:
- Gram altın (24 ayar – 999 milyem)
- Külçe altın
- Darphane baskı ürünler
gibi işçiliksiz ve yüksek has altın değerine sahip ürünleri tercih eder.
Has Altın Kullanımı Mücevherde Neyi Etkiler?
Has altın miktarı yükseldikçe altın daha saf hâle gelir. Ancak saf altın çok yumuşaktır.
Bu nedenle:
- 24 ayar → Yumuşak olduğundan takıda kullanılmaz
- 22 ayar → Bilezik ve hasır modellerde yaygındır
- 18 ayar → Pırlantalı mücevherlerde dayanıklılık için tercih edilir
- 14 ayar → Günlük kullanım için en dayanıklı ayardır
Bu ayarlar, ürünün içindeki has altın miktarını belirler ve dayanıklılık açısından farklılık yaratır.
Has Altın ile Ayar Arasındaki Fark
|
Ayar |
Milyem |
Has Altın Oranı (%) |
|
24 Ayar |
999 |
%99.9 saf altın |
|
22 Ayar |
916 |
%91.6 saf altın |
|
18 Ayar |
750 |
%75 saf altın |
|
14 Ayar |
585 |
%58.5 saf altın |
Böylece, ayarın artması has altın oranının artması anlamına gelir.
Has Altın, Altının Gerçek Değerini Belirleyen En Temel Kavramdır
Has altın, bir altın ürününün içindeki saf altın miktarını gösteren en net ve güvenilir ölçüdür.
Altın alırken, satarken veya yatırım karşılaştırması yaparken mutlaka has altın miktarına bakılmalıdır. Bu kavram altının:
- Gerçek değerini
- Ayarını
- Bozdurma fiyatını
- Yatırım potansiyelini
belirleyen temel unsurdur.
Has altın kavramını doğru öğrenmek, hem bilinçli yatırım yapmayı hem de mücevher alışverişinde doğru tercihleri mümkün kılar.